Từ một khởi đầu khiêm tốn ở khu vực Manchester, hành trình phát triển của Manchester City không chỉ là câu chuyện về thể thao mà còn là bài học về quản lý, chiến lược và thương mại trong bóng đá hiện đại. Bài viết này, 90Phut TV sẽ dẫn dắt bạn đi qua các chặng đường lịch sử, những bước ngoặt, những nhân vật trọng yếu và những chiến lược giúp câu lạc bộ bóng đá Manchester City vươn lên đỉnh cao.
Lịch sử thành lập câu lạc bộ bóng đá Manchester City
Câu lạc bộ bóng đá Manchester City ra đời vào năm 1880 với tên gọi ban đầu là St. Mark’s (West Gorton) – một đội bóng nhỏ do nhà thờ St. Mark’s thành lập nhằm tạo sân chơi lành mạnh cho thanh niên địa phương. Năm 1887, đội đổi tên thành Ardwick Association Football Club và đến năm 1894, chính thức mang tên Manchester City Football Club đến ngày nay.
Khi mới thành lập, Manchester City chỉ là một câu lạc bộ nhỏ, thi đấu ở cấp độ nghiệp dư. Tuy nhiên, sự nỗ lực và khát vọng giúp họ nhanh chóng gia nhập Football League – giải đấu chuyên nghiệp cao nhất của Anh thời điểm đó. Từ đây, lịch sử của Manchester City bắt đầu bước sang chương mới.
Màu áo xanh da trời đặc trưng của CLB xuất hiện cùng năm đổi tên 1894, trở thành biểu tượng không thể tách rời với đội bóng. Màu “sky blue” ấy không chỉ là gam màu trên sân cỏ, mà còn là niềm tự hào, là bản sắc của hàng triệu cổ động viên khắp thế giới.
Hành trình từ “kẻ chiếu dưới” đến đế chế bóng đá châu Âu
Giai đoạn đầu thế kỷ XX: Những bước đi đầu tiên
Năm 1904, Manchester City giành được danh hiệu lớn đầu tiên trong lịch sử khi vô địch FA Cup, đánh bại Portsmouth trong trận chung kết. Chiến thắng này giúp họ trở thành câu lạc bộ đầu tiên của thành phố Manchester giành một danh hiệu quốc gia, trước cả đối thủ cùng thành phố Manchester United.
Thành công này đến từ tinh thần đồng đội và lối chơi gắn kết. Tuy nhiên, chỉ hai năm sau, đội bóng gặp biến cố lớn khi bị điều tra về vi phạm tài chính. Hàng loạt cầu thủ và quan chức bị cấm thi đấu, khiến đội gần như tan rã. Dù vậy, Manchester City không gục ngã. Họ tái thiết đội hình, duy trì khát vọng và tiếp tục chinh chiến trong các giải đấu lớn.
Trong thập niên 1920, Man City chuyển sang sân vận động Maine Road, được mệnh danh là “Wembley của miền Bắc” vì quy mô hoành tráng với sức chứa hơn 80.000 người. Đây sẽ là “ngôi nhà” của họ trong suốt 80 năm sau đó, chứng kiến biết bao thăng trầm lịch sử.
Thập niên 1930: Chức vô địch đầu tiên và bước lên đỉnh nước Anh
Theo 90m TV tìm hiểu, mùa giải 1936–1937, Manchester City đạt đến đỉnh cao khi lần đầu tiên trong lịch sử vô địch Giải vô địch quốc gia Anh (First Division). Đội hình năm đó thi đấu tấn công rực lửa, ghi nhiều bàn thắng nhất giải đấu. Tuy nhiên, thật kỳ lạ khi chỉ ngay mùa sau, họ lại bị xuống hạng dù vẫn là đội ghi bàn nhiều nhất.
Trong thời gian này, Manchester City trở thành một trong những đội có lượng cổ động viên trung thành nhất cả nước. Trận đấu FA Cup năm 1934 với Stoke City trên sân Maine Road thu hút hơn 84.569 khán giả, một kỷ lục về số người đến sân xem bóng đá tại Anh vẫn chưa bị phá vỡ cho đến tận ngày nay.
Sau Thế chiến và chiến thuật “Revie Plan”
Sau Thế chiến II, Manchester City tái cấu trúc đội hình và sớm trở lại với phong độ ổn định. Dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Les McDowall, họ phát triển chiến thuật “Revie Plan” – lấy cảm hứng từ bóng đá Scotland, với phong cách chơi linh hoạt, phối hợp nhỏ và di chuyển thông minh.
Chiến thuật này giúp Manchester City giành FA Cup năm 1956, đánh bại Birmingham City với tỷ số liversocer 3–1. Trận đấu trở thành huyền thoại khi thủ môn Bert Trautmann – một cựu binh Đức trong Thế chiến II vẫn thi đấu trọn vẹn dù bị gãy cổ trong hiệp hai. Hình ảnh người gác đền kiên cường ấy đã khắc sâu vào lịch sử CLB như biểu tượng của tinh thần “The Citizens”.
Thời kỳ vàng son 1960–1970
Thập niên 1960 đến 1970 là giai đoạn huy hoàng đầu tiên của Manchester City. Dưới sự dẫn dắt của Joe Mercer và Malcolm Allison, đội bóng đạt hàng loạt danh hiệu quan trọng.
Năm 1968, Manchester City vô địch Giải vô địch quốc gia Anh lần thứ hai, vượt qua Manchester United trong cuộc đua đầy kịch tính. Một năm sau, họ giành FA Cup, rồi tiếp tục vô địch League Cup và đặc biệt là Cúp C2 châu Âu (European Cup Winners’ Cup) năm 1970.
Giai đoạn này, câu lạc bộ bóng đá Manchester City sở hữu dàn cầu thủ huyền thoại như Colin Bell, Francis Lee và Mike Summerbee. Phong cách thi đấu tấn công đẹp mắt, giàu năng lượng khiến họ trở thành đội bóng được yêu thích nhất nước Anh.
Thập niên 1980–1990: Những năm tháng lụi tàn và vực sâu khủng hoảng
Sau thời kỳ vàng son, Manchester City rơi vào giai đoạn bất ổn kéo dài. Họ thay huấn luyện viên liên tục, phong độ trồi sụt và không còn khả năng cạnh tranh danh hiệu. Năm 1981, City vào chung kết FA Cup nhưng thất bại trước Tottenham Hotspur trong trận đá lại.
Những năm sau đó là chuỗi mùa giải đầy khó khăn. Đội bóng bị xuống hạng năm 1983, rồi năm 1987, và sau đó lại trở lại rồi lại rớt. Cổ động viên Manchester City sống trong cảm giác “con lắc” giữa hy vọng và thất vọng suốt hơn một thập kỷ.
Thảm họa thực sự đến vào năm 1998, khi Manchester City rớt xuống Giải hạng Ba Anh (Third Division). Đây là vết nhơ đáng quên nhưng cũng là điểm khởi đầu cho một hành trình tái sinh mạnh mẽ.
Bước ngoặt thiên niên kỷ mới
Sau khi xuống hạng, Manchester City bắt đầu công cuộc tái thiết. Họ trở lại Premier League năm 2000, nhưng vẫn chưa thể khẳng định mình. Sự thay đổi thực sự chỉ đến vào năm 2008, khi câu lạc bộ được Sheikh Mansour bin Zayed Al Nahyan, thành viên hoàng gia Abu Dhabi, mua lại thông qua Abu Dhabi United Group.
Thương vụ này đã thay đổi hoàn toàn số phận Manchester City. Với tiềm lực tài chính mạnh mẽ, City đầu tư vào cơ sở vật chất, học viện trẻ, sân vận động và đặc biệt là các bản hợp đồng “bom tấn”. Nhưng quan trọng hơn cả, họ xây dựng một chiến lược phát triển dài hạn – không chỉ mua sắm ngôi sao mà còn xây dựng hệ sinh thái bóng đá bền vững.
Câu lạc bộ chuyển sang sân vận động Etihad Stadium vào năm 2003, và sau khi Sheikh Mansour tiếp quản, sân này được mở rộng, hiện đại hóa thành một trung tâm bóng đá hàng đầu châu Âu.
Kỷ nguyên vàng của Manchester City dưới thời Pep Guardiola
Nếu Sheikh Mansour là người tạo nền móng, thì Pep Guardiola chính là kiến trúc sư hoàn thiện đế chế. Từ khi đến năm 2016, Pep mang tới triết lý kiểm soát bóng, pressing tầm cao và sáng tạo không ngừng. Dưới tay ông, Manchester City trở thành cỗ máy chiến thắng thực thụ.
Chắc hẳn người hâm mộ trực tiếp bóng đá không thể quên Man City giành liên tiếp các danh hiệu Premier League vào các năm 2018, 2019, 2021, 2022, 2023 và 2024. Mùa giải 2022–2023 đánh dấu cột mốc lịch sử khi Manchester City lần đầu tiên giành cú ăn ba – vô địch Premier League, FA Cup và đặc biệt là UEFA Champions League, khẳng định vị thế là đội bóng mạnh nhất thế giới.
Cùng thời điểm, họ tiếp tục gặt hái thành công ở cấp quốc tế với UEFA Super Cup và FIFA Club World Cup, trở thành biểu tượng của bóng đá tấn công đỉnh cao.
Kết luận
Từ những con phố nhỏ của Manchester năm 1880 đến những đêm huy hoàng trên đỉnh châu Âu, hành trình của câu lạc bộ bóng đá Manchester City là minh chứng cho sức mạnh của ý chí và chiến lược. Đội bóng từng bị coi thường, từng rớt xuống giải hạng ba, nay đã trở thành một đế chế toàn cầu – biểu tượng cho sự đổi mới và khát vọng vươn lên.
